Năm 1977, hai năm sau ngày thống nhất đất nước, trong bối cảnh khó khăn chung của cả nước về mọi mặt, Trường Đại học Sư phạm (ĐHSP) Quy Nhơn chính thức được thành lập, có nhiệm vụ đào tạo cung cấp nguồn lực giáo viên phổ thông trung học (PTTH) đang trong tình trạng thiếu hụt ở khu vực Duyên hải miền Trung và Tây Nguyên cũng như cả nước nói chung. Khoa Toán là một trong 5 khoa đầu tiên của Trường lúc bấy giờ.
Trong những ngày đầu thành lập, Nhà trường và Khoa Toán không tránh khỏi những khó khăn, thiếu thốn từ cơ sở vật chất đến đội ngũ cán bộ và giảng viên. Mặc dù đã có quyết định thành lập từ tháng 12 năm 1977 nhưng cho đến năm 1978 Trường mới chính thức tiếp nhận cơ sở từ Trường Cao đẳng Sư phạm (CĐSP) Quy Nhơn cũng vừa mới thành lập từ sau ngày giải phóng. Lúc đó lực lượng giảng viên và cán bộ quản lý khoa mới chính thức được hình thành với vỏn vẹn 10 cán bộ giảng dạy bao gồm một số thầy cô giáo được biệt phái từ các trường ĐHSP phía Bắc, một vài thầy cô từ trường CĐSP Quy Nhơn chuyển sang và một vài thầy cô giáo trẻ mới tốt nghiệp từ các trường đại học phía Bắc. Đứng trước trọng trách lớn lao mà Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục giao phó, Nhà trường, Khoa Toán cùng với toàn thể cán bộ, giảng viên trong khoa đã nhanh chóng định hình việc xây dựng và phát triển cho tương lai.
“Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Đó là đạo lý truyền thống của dân tộc ta. Các thế hệ thầy trò Khoa Toán không bao giờ quên những ngày đầu gian khó với một số rất ít Thầy Cô đầu tiên. Đặc biệt là Thầy chủ nhiệm khoa Nguyễn Quý Khang và Thầy phó chủ nhiệm khoa Phan Đình Khảo đã vượt qua biết bao khó khăn để đặt những viên gạch đầu tiên cho ngôi nhà Khoa Toán. Sinh viên khóa đầu tiên tuyển sinh phần đông từ các địa phương phía bắc. Đến năm 1980 các tổ bộ môn mới được chính thức hình thành, tạo điều kiện định hướng phát triển và nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giảng viên. Năm 1983, Thầy Võ Tiếp từ ĐHSP Huế về trực tiếp lãnh đạo Khoa Toán ĐHSP Quy Nhơn cùng với hai Thầy phó chủ nhiệm khoa Phan Đình Khảo, Nguyễn Mậu Vỵ và các Thầy Cô khác tiếp tục xây dựng và phát triển Khoa Toán non trẻ.
Lúc bấy giờ, mặc dù đội ngũ giảng viên còn thiếu hụt và chưa có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy, đào tạo nhưng với lòng yêu nghề và sự nhiệt huyết, trách nhiệm trong công tác, chỉ trong vài năm sau đó Khoa đã có thể tự đảm nhận giảng dạy hầu hết các giáo trình cơ bản của chương trình đào tạo đại học. Theo thời gian, đội ngũ cán bộ giảng dạy ngày càng được bổ sung, cán bộ trẻ lần lượt được gửi đi đào tạo sau đại học, nghiên cứu sinh trong và ngoài nước. Từ đó, chất lượng đào tạo của khoa được cải thiện, các đề tài nghiên cứu khoa học, các công trình nghiên cứu của cán bộ trong khoa bắt đầu được thực hiện và công bố với số lượng ngày càng nhiều, chất lượng ngày càng cao.
Kế tục sự nghiệp đó, lần lượt các Thầy Cô khác, Thầy Trần Tín Kiệt (1989), Thầy Nguyễn Văn Kính (1991 và 2003), Thầy Nguyễn Sum (1999), Thầy Võ Liên (2002), Thầy Đinh Thanh Đức, Thầy Mai Quý Năm (2004), Thầy Nguyễn Thái Hòa (2009), cùng nhiều Thầy Cô khác như Cô Nguyễn Thị Ngọc Huệ, Cô Châu Xuân Sinh, Cô Nguyễn Thị Sâm, Thầy Phạm Văn Cường, Cô Từ Thị Ngát, Thầy Hoàng Trần Thạch, Thầy Nguyễn Xuân Thảo, Thầy Nguyễn Đình Huy, Cô Nguyễn Thị Hồng Thúy, Thầy Hồ Anh Minh, Thầy Phạm Xuân Bình, Thầy Lê Văn Đức, Thầy Nguyễn Xuân Ngân, Thầy Lâm Sanh Hạo, Thầy Nguyễn Đức Minh … tiếp tục chèo lái con tàu Khoa Toán vượt khó cho đến ngày hôm nay.
Tiếp nối truyền thống và thành quả của nhiều thế hệ thầy cô giáo và sinh viên, Khoa đã vươn lên mạnh mẽ và thật sự trưởng thành, trở thành một trong số ít địa chỉ đào tạo và nghiên cứu chất lượng cao, đáng tin cậy của khu vực và cả nước. Để đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực cho xã hội, Khoa Toán cũng đã nhanh chóng mở ngành đào tạo cử nhân tin học từ năm 1992 và đào tạo cử nhân khoa học toán học từ năm 1998. Cũng trong năm này, Khoa Toán cũng là khoa đầu tiên đủ điều kiện và được phép đào tạo bậc học cao hơn, thạc sĩ, với chuyên ngành “Phương pháp Toán sơ cấp”. Năm 2000, hai ngành đào tạo thạc sĩ khác “Toán giải tích”, “Đại số và Lý thuyết số” cũng được phép tuyển sinh tại Khoa. Đặc biệt, gần đây, năm 2013 hai chuyên ngành này cũng trở thành hai chuyên ngành đào tạo ở bậc tiến sĩ đầu tiên của trường. Sự chuyển biến của tình hình kinh tế, chính trị đất nước đòi hỏi Trường ĐHSP Quy Nhơn chuyển sang đào tạo đa ngành (với tên gọi mới, Đại học Quy Nhơn). Khoa Toán cũng chuyển mình, thích nghi nhanh chóng, đội ngũ cán bộ và giảng viên trong Khoa kịp thời đáp ứng mọi mặt về chuyên môn cho yêu cầu đào tạo đa ngành của nhà trường. Như vậy, hiện nay Khoa Toán đang đào tạo nhiều chuyên ngành với nhiều bậc học, từ Đại học, Thạc sĩ đến Tiến sĩ. Trong 40 năm qua, Khoa Toán đã đào tạo hơn 4500 cử nhân sư phạm toán, hơn 400 cử nhân tin học, hơn 2500 cử nhân toán học, trên 3000 cử nhân sư phạm toán hệ hoàn chỉnh kiến thức, 18 khóa thạc sĩ với hơn 800 học viên tốt nghiệp. Đến nay, Khoa đã tuyển sinh được 09 khóa đào tạo tiến sĩ chuyên ngành Giải tích và chuyên ngành Đại số và Lí thuyết số với tổng số ?? học viên nghiên cứu sinh, trong đó ?? nghiên cứu sinh đã bảo vệ thành công luận án và nhận học vị tiến sĩ.
Từ năm 2019, với sự tái cấu trúc lại Trường Đại học Quy Nhơn, Khoa Toán đã đổi tên thành Khoa Toán và Thống kê để đảm nhiệm thêm trọng trách mới. Song song với việc đổi tên, Khoa đã mở ngành mới và tuyển sinh đào tạo đại học ngành “Toán ứng dụng” với mũi nhọn là chuyên ngành “Khoa học dữ liệu” và ngành “Thống kê” với chuyên ngành “Thống kê trong công nghiệp” nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực và cả nước, đáp ứng sự phát triển nhanh chóng của cuộc cách mạng 4.0 hiện đang diễn ra trên toàn cầu.
Những thành tựu của Khoa Toán và Thống kê đạt được ngày hôm nay có sự giúp đỡ về đào tạo, nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, Viện Toán học Hà Nội, Trường Đại học Limoges (Cộng hòa Pháp), Trung tâm Vật lý Lý thuyết (Trieste, Cộng hòa Ý), Viện NCCC về Toán, v.v. Ngoài ra còn có sự hỗ trợ của các đơn vị trong trường, sự quan tâm lãnh đạo và chỉ đạo của Đảng Ủy, Ban Giám hiệu qua các thời kỳ. Khoa cũng đã thiết lập quan hệ hợp tác đào tạo, hợp tác nghiên cứu với các viện nghiên cứu, trường đại học trong nước và thế giới. Rất nhiều giảng viên trong khoa tham gia hợp tác nghiên cứu tại các Viện nghiên cứu trên thế giới và cũng tiếp nhận nhiều chuyên gia đầu ngành từ khắp nơi về làm việc và giảng dạy tại Khoa. Hình ảnh Khoa Toán và Thống kê vì vậy đã thật sự lan tỏa, luôn được người học, phụ huynh và xã hội trân trọng và tin yêu. Bằng những thành tích đó, Khoa đã vinh dự nhận Huân chương lạo động hạng Ba (1997) của Nhà nước trao tặng, nhận nhiều danh hiệu, bằng khen, giấy khen từ các cấp, tổ chức, ban ngành khác từ trung ương đến địa phương.
Với sự nổ lưc vượt bậc, tinh thần vượt khó, hiếu học, sự sáng tạo và đoàn kết, nhất là truyền thống “Thầy dắt trò, anh dìu em”, các thế hệ Thầy và trò của Khoa Toán và Thống kê trường Đại học Quy Nhơn đã và đang cùng nhau xây dựng và phát triển với nhiều dự định tương lai, cùng nhau vươn cao, bay xa, đạt nhiều thành tựu hơn nữa.
Những con số và sự kiện được thống kê chưa đầy đủ trên đây không đơn giản chỉ là những thành tích bởi không một thành công nào tự dưng có được, mà lớn lao hơn, phía sau đó là công sức và tâm huyết của tất cả các thế hệ Thầy Trò của Khoa trên chặng đường 44 năm đầy cam go và thử thách. Mỗi tên người, mỗi hình ảnh, mỗi dòng chữ đều nói lên sự cố gắng vượt bậc để Khoa tự mình vươn lên đảm đương và hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của mình, không phụ lòng tin của xã hội. Lớp lớp thế hệ sinh viên Khoa Toán và Thống kê đã tỏa đi khắp mọi miền đất nước, đem sức lực và tài năng của mình phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Hiện họ đang là lực lượng nòng cốt trong ngành giáo dục của hầu khắp các tỉnh khu vực miền Trung – Tây Nguyên và cả nước, nhiều trong số đó đang nắm giữ các vị trí nòng cốt không chỉ ở ngành giáo dục mà còn ở một số lĩnh vực khác. Khoa Toán và Thống kê đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực để giữ vững sự tin yêu ấy. Vị thế của Khoa Toán và Thống kê cũng được các cựu sinh viên, những người đảm nhiệm nhiều công việc quan trọng trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội không ngừng củng cố và bồi đắp.
Khoa Toán và Thống kê là ngôi nhà chung cho tất cả những ai đã, đang và sẽ đến làm việc và học tập. Với nhiều sức mạnh tiềm tàng, chúng ta có quyền nghĩ về những ngày sắp tới với một niềm hy vọng. Trong chặng đường tương lai, nhiều khó khăn và thách thức lớn hơn đang chờ đợi. Tuy vậy, càng tự hào về truyền thống tốt đẹp của mình, Thầy Trò của Khoa càng ra sức phấn đấu hơn nữa để làm dày thêm thành tích, xứng đáng là một trong những cánh chim đầu đàn của Trường Đại học Quy Nhơn - một ngôi trường với 44 năm tuổi ở quê hương “đất võ trời văn”.
LÃNH ĐẠO KHOA QUA CÁC THỜI KỲ
- 1978 – 1980: Thầy Nguyễn Quý Khang
- 1978 – 1984: Thầy Phan Đình Khảo
- 1983 – 1989: Thầy Võ Tiếp
- 1989 – 1991: NGƯT. TS. Trần Tín Kiệt
- 1991 – 1999: PGS.TS. Nguyễn Văn Kính
- 1999 – 2002: PGS.TS. Nguyễn Sum
- 2003 – 2004: PGS.TS. Võ Liên
- 2004 – 2009: PGS.TS. Đinh Thanh Đức
- 2009 – 2016: TS. Nguyễn Thái Hòa
- 2016 – 2019: PGS.TS. Thái Thuần Quang
- 2019 - nay: PGS.TS. Lê Công Trình